Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
İş hukukunda işçinin temel yükümlülüklerinden biri, kendisine verilen işi özenli ve dikkatli bir şekilde yapmaktır (Borçlar Kanunu m. 396). Ancak bazı durumlarda işçinin, kasıt olmaksızın da olsa, görevini sürekli hatalı yapması işverenin iş organizasyonunu olumsuz etkileyebilir. Bu makalede, işçinin sürekli hata yapmasının iş hukukundaki yeri ve özellikle iş sözleşmesinin feshine etkisi, ilgili mevzuat ve yargı kararları ışığında incelenmektedir.
- İşçinin Özen Borcu ve Sürekli Hata Yapma
Türk Borçlar Kanunu’nun 396. maddesine göre, işçi, işverenin talimatlarına uygun şekilde çalışmak ve özen göstermek zorundadır. İş Kanunu’nda açıkça belirtilmese de, bu borç doktrinde ve yargı kararlarında işin gereği olarak kabul edilmektedir.[1]
- İşverenin Fesih Hakkı ve Sürekli Hataların Etkisi
2.1. Geçerli Nedenle Fesih (İK m. 18 vd.)
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi gereğince işveren, belirsiz süreli iş sözleşmesini geçerli bir nedenle feshedebilir. Sürekli hata, bu kapsamda “işçinin yeterliliğinden kaynaklanan nedenler” arasında değerlendirilebilir.[2]
2.2. Haklı Nedenle Fesih (İK m. 25/II)
Sürekli hata yapmak, ancak kasıt, sabotaj, güven ihlali veya iş güvenliğini ağır tehlikeye sokma gibi durumlarla birlikte ortaya çıkarsa haklı nedenle fesih sebebi olabilir. Aksi takdirde sadece geçerli fesih çerçevesinde değerlendirilir.[3]
- Yargıtay İçtihatları Işığında Değerlendirme
Yargıtay, işçinin yaptığı hataların tekrarlayıcı, uyarılara rağmen devam eden ve işin düzenini bozan nitelikte olması hâlinde feshi geçerli saymaktadır.
📌 Örnek Karar:
“İşçinin iş sürecinde sürekli aynı nitelikte hatalar yapması, uyarılmasına rağmen bu davranışına devam etmesi karşısında yapılan fesih geçerli nedene dayanmaktadır.”
(Yargıtay 22. HD, E. 2015/18089, K. 2016/14055, T. 20.06.2016)
- Fesihten Önce İşverenin Yükümlülükleri
İşverenin, fesih öncesinde işçiye yazılı uyarı yapması, hataların belgelenmesi ve mümkünse eğitim gibi önlemler alması beklenir. Bu süreçte “son çare” (ultima ratio) ilkesi dikkate alınmalıdır.[4]
- Sonuç
İşçinin sürekli hata yapması durumunda, işverenin iş sözleşmesini geçerli nedenle feshetme hakkı vardır. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için hataların niteliği, sıklığı ve işyerindeki etkisi dikkatle değerlendirilmelidir. Ayrıca işverenin uyarı yükümlülüğü ve “son çare ilkesi” doğrultusunda hareket etmesi gerekir. Bu şekilde hem işverenin yönetim hakkı korunmuş olur hem de işçinin keyfi feshe karşı güvencesi sağlanır.
[1] Demircioğlu, Nuri. İşçinin Özen Borcu ve Sonuçları, Legal İş Hukuku Dergisi, 2019, C. 17, S. 4, s. 15-33.
[2] (Yargıtay 9. HD, E. 2017/10522, K. 2018/5613, T. 14.03.2018)
[3] Süzek, Sarper. İş Hukuku, Beta Yayınları, 2021, s. 782-784
[4] Mollamahmutoğlu, Hamdi – Astarlı, Muhittin – Baysal, Ulaş. İş Hukuku, Turhan Kitabevi, 2020, s. 842.
