Dr. Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
17 Ekim 2025’te AK Parti milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, vergi uygulamalarını daraltma/genişletme, kayıt-dışı ekonomiyle mücadele, sosyal güvenlik gelirlerini güçlendirme ve bazı idari harç/ücret düzenlemeleri getirmeyi amaçlıyor. Teklif medyada 36 maddelik bir paket olarak yer aldı; ancak şu aşamada (yazının hazırlandığı tarih itibarıyla) teklifin tam metni resmi gazetede yayınlanmadı meclisten geçip resmi gazetede yayınlandıktan sonra makelemizi tekrar gözden geçireceğiz.
Aşağıda teklifin TBMM’ye sunum notlarında belirtilen başlıkları kısa biçimde sıralıyorum: Kira gelirleri ve istisnalar: Mesken kira istisnalarının daraltılması; bazı gruplara istisna sınırlamaları. Kredi faizi indirimi sınırlaması: Konut dışı kiraya verilen varlıklarda kredi faizi giderlerinin kira gelirinden indirimi konusunda kısıtlamalar. Geçici vergi dönemleri / tahsilat düzeni: Geçici vergi dönemleri ve dönemsel beyan uygulamalarında değişiklikler (daha sık/yeniden düzenlenmiş dönemler). Fon/portföy düzenlemeleri: Borsa’da sürekli işlem gören fonların vergi muafiyet/istisnalarında belirli sınırlamalar. Harç ve noter düzenlemeleri: Yeni harç kapsamları (özel sağlık ruhsatları, veterinerlik belgeleri vb.), noter işlemlerinde asgari nispi harç uygulamaları ve devir beyanlarında ceza mekanizmasında değişiklik önerileri. Motorlu Taşıt Vergisi ve KDV istisnaları: Yerel yönetimlere/ YİKOB’lara yönelik belirli istisnalar. Sosyal güvenlik / prim oranları: Prime esas üst sınırın artırılması (asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılması önerisi), bazı borçlanma/prim oranı değişiklikleri, işveren sigorta primlerinde düzenleme önerileri. Kentsel dönüşüm ve iç borçlanma yetkileri: Kentsel dönüşüm projeleri için kurumlara belli borçlanma yetkilerinin uzatılması/yeniden düzenlenmesi.
Teklifte yer alan düzenlemeler arasında şu önemli başlıklar öne çıkıyor: • Noter işlemleri: sıfır araçların ilk tescili ve ikinci el devri işlemlerinde, “1000 TL’den az olamaz” asgari nispi noter harcı getirilecek • Devir/iktisap beyanında düşük beyan tespiti durumunda vergi zıyaı cezası: %25 yerine “bir kat” uygulanacak (yani beyan edilen ile gerçek arasındaki fark kadar ceza) Bu başlıklar teklifin şu an kamuoyuna yansıyan önemli maddeleridir.
Alan
Düzenleme
Amaç / Etki
Kira geliri istisnası
Mesken olarak kiraya verilen taşınmazlardan elde edilen kira gelirlerine ilişkin istisna yeniden düzenleniyor; emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların istisna uygulaması hariç tutuluyor.
Vergi adaletini artırma, daha yüksek gelire sahip kiracılardan daha fazla vergi alınması yönünde
Kredi faizi gideri indirimi
Konut dışı kiraya verilen mal ve haklar için kullanılan kredilerin faiz giderlerinin kira gelirinden indirilmesi uygulaması sınırlandırılıyor
Kredili alımla gayrimenkul ediniminin vergi avantajını sınırlama, vergi matrahını yükseltme
Geçici vergi dönemleri
Geçici vergi mükelleflerinin kazançları 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilecek (yeni bir dördüncü geçici vergi dönemi getiriliyor)
Vergi tahsilâtının daha sık dönemde alınması, nakit akışı düzenlemesi
Fon / yatırımcı düzenlemesi
Sürekli olarak portföyünün ≥ %51’i Borsa İstanbul’da işlem gören fonların katılma paylarına yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnası uygulanacak; belirli fonlara istisna uygulanmayacak
Vergi avantajlarının suistimal edilmesini önleme, fon yatırımcılarına sınırlama
Harçlar / noter işlemleri
• Yıllık harç kapsamının genişletilmesi: özel sağlık kuruluşları ruhsatları, veterinerlik, ikinci el taşıt/taşınmaz ticaret yetki belgesi gibi belgeler harç yükümlülüğüne tabi olacak
Harç ve cezalarla kayıt dışılığın önlenmesi, devlet gelirlerinin artırılması
Motorlu taşıt vergisi ve KDV istisnaları
Büyükşehirlerde, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları’na kayıtlı araçlara MTV istisnası; YİKOB’ların taşınmaz satışları KDV’den istisna
Yerel idareler ve kamu kurumlarının maliyet avantajı
Enerji / aydınlatma giderleri
Genel aydınlatma giderlerinin devlet payından karşılanması süresi 2030 yılı sonuna kadar uzatılıyor.
Belediyelerin yükünün bir kısmını devlet üstlenmesi
Sosyal güvenlik / prim oranları
• Doğum dışı borçlanma prim oranı %32 → %45’e çıkarılıyor
• İşveren sigorta primi oranlarında artış (örneğin işveren hissesi %11 → %12)
• Prime esas kazanç üst sınırı asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılması öneriliyorSGK finansmanının güçlendirilmesi, sosyal güvenlik sistemine gelir artırma
Kentsel dönüşüm / borçlanma yetkisi
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na, 31 Aralık 2029’a kadar kamuya ait bankalardan iç borçlanma yapabilme yetkisi verilmesi ve bütçe aktarımı düzenlemeleri getirilmesi öneriliyor.
Kentsel dönüşüm projelerinin mali imkânlarının artırılması
Çek / ibraz süresi
Çek Kanunu’nda, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çeklerin ibrazının geçersiz sayılması süresi 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor.
Çek ödemelerinde vade riskinin düzenlenmesi
Eğitim / yükseköğretim ücret düzenlemesi
Vakıf üniversitelerinde hazırlık sınıfı ve/veya 1. sınıf dışındaki ücretlerin, ÜFE / TÜFE artışı dikkate alınarak YÖK tarafından belirlenmesi öngörülüyor.
Eğitim ücretlerinde artış imkânı ve deterministik ücret belirleme
Bu makale, teklifin TBMM’ye sunulan esas alınarak hazırlanmıştır Teklifin resmî tam metni yayımlandığında madde-madde kanun metni analizi, hukuki maddelerin tam lafzı ile kıyaslamalı değerlendirme, geçiş maddeleri ve yürürlük tarihlerinin yorumu kesin hukuki tespitler resmî metin üzerinden teyit edilmelidir.
