Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
Artık birçok firmamız, internet ağı üzerinden Hindistan, Amerika, Almanya gibi birçok ülkeden alan adlarını (domain) alarak Türkiye’de satmak suretiyle hosting hizmeti yapmaktadır. Bu hizmet nedeniyle internet üzerinden gönderilen fatura bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisini 2 No.lu KDV Beyannamesi ile yapıp, gelir vergisi tevkifatını ise muhtasar beyanname ile beyan etmemektedir. Bu makalemde bu durumun mevzuata uygun olup olmadığı hususunu, mevzuat ve Gelir İdaresinin görüşlerine göre açıklayacağım.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunumuzun 3. maddesinin ikinci fıkrasında, kanunun 1. maddesinde sayılan kurumlardan, kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye’de bulunmayanların, dar mükellefiyet esasında sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirileceği hükmü yer almakta olup, üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar sayılmıştır.
Aynı maddenin dördüncü fıkrasında da bu maddede belirtilen kazanç veya iratlar ile gelir unsurlarının Türkiye’de elde edilmesi ve Türkiye’de daimi temsilci bulundurulması konularında, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.
Bu çerçevede, yurt dışından satın alınan (domain) alan adı, karşılığı yapılan ödemeler gayri maddi hak ödemesi niteliğinde olup, yapılan bu ödemeler üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
– 1/2 ‘nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV’ye tabi olduğu,
– 8/1-b maddesinde, ithalatta mal ve hizmet ithal edenlerin verginin mükellefi olduğu,
– 9/1’inci maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı’nın vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği, hüküm altına alınmıştır.
“KDV Kanununun 1 inci maddesine göre, işlemler Türkiye’de yapıldıkları takdirde vergiye tabi tutulabilecektir.”
Aynı Kanunun 6/b maddesine göre;
“Türkiye’de yapılan veya faydalanılan hizmetler Türkiye’de ifa edilmiş sayılacaktır. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerden bu kapsama girenlerin vergiye tabi olacağı açıktır. Bu gibi hizmet ifalarında mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, firmanın Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni merkez ve iş merkezi bulunmaması halinde vergi, sözü edilen Kanunun 9. maddesi gereğince hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir” açıklamasına yer verilmiştir.
Hosting hizmeti karşılığında ödenen bedel üzerinden stopaj yapılacak mı?
Yurt dışından alınan web hosting hizmeti karşılığında ödenen bedel üzerinden stopaj yapılıp yapılmayacağı alınan web hosting hizmetinin türüne göre değişmektedir.
Paylaşımlı Hosting Tek bir sunucu üzerinde, sunucunun bant genişliği ve fiziksel gücüne göre çok sayıda internet sitesine aynı yerden hosting hizmeti verilmesidir. Tipik ticari hizmet sunumu olarak değerlendirilmeli ve hizmetin yurt dışından alındığı durumda da stopaj yapılmamalıdır.
web hosting ödemelerini stopaj yapılması gerekmeyen ticari hizmet alımı olarak değerlendirmesi sadece shared hosting türü için geçerlidir.
Mülkiyetine sahip olduğunuz sunucunun fiziksel olarak çalışır durumda veri merkezine teslim edilmesi ve teslim edilen sunucu için yer tahsisi, internet erişimi, elektrik bağlantısı, soğutma, teknik destek ve güvenlik hizmeti alınmasıdır. Yer kirası için yapılan ödemenin ayrıştırılarak gayrimenkul sermaye iradı ödemesi olarak stopaja tabi tutulması gerekir. Ancak hizmeti veren şirketin mukim olduğu ülke ile Türkiye arasında çifte vergilemeyi önleme anlaşması varsa, stopaj yapılıp yapılmayacağında anlaşmanın 6’ncı maddesi hükmü dikkate alınır. Bu doğrultuda, mülkiyetine sahip olunan sunucuların tutulduğu fiziki mekanlara ilişkin olarak yurt dışında mukim hosting şirketine ödenen yer kiraları üzerinden stopaj yapılmayacaktır. Teknik destek ve danışmanlık hizmeti karşılığı yapılan ödemelerin ayrıştırılarak serbest meslek ödemesi olarak stopaja tabi tutulması gerekir. Hizmeti veren şirketin mukim olduğu ülke ile Türkiye arasında çifte vergilemeyi önleme anlaşması varsa, stopaj yapılıp yapılmayacağında anlaşmanın 14’üncü maddesi hükmü dikkate alınır. Bir çok vergi anlaşmasında doğrudan yurt dışında ifa edilen teknik hizmetler için Türkiye’den yapılan ödeme üzerinden stopaj yapılması öngörülmemektedir.
Türkiye ile yabancı ülkeler arasında imzalanmış olan vergi anlaşmalarında gayrimenkul varlıkların doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen gayrimenkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinde gayrimenkulün bulunduğu ülke yani kaynak devlet vergilendirme yetkisini kullanmaktadır.
Elektrik tüketimi bedelleri ile soğutma hizmeti bedelleri ise fatura üzerinde ayrıştırılması şartıyla stopaja tabi değildir.
Belli bir sunucunun tümüyle bir kullanıcı tarafından hosting amaçlı olarak kiralanmasıdır. Sunucunun mülkiyeti hosting firmasındadır. Kiralanan spesifik sunucu sadece kiralayan kişiye hizmet verir. Ancak hosting hizmetini veren firmanın mukim olduğu ülke ile Türkiye arasında çifte vergilemeyi önleme anlaşması varsa, anlaşmanın 12’nci maddesi kapsamında vergileme yapılarak, gerekli şartların sağlanması halinde indirimli oran uygulanabilir
Sunucu kiralaması karşılığı yurt dışında mukim hosting firmasına yapılan ödeme sınai teçhizat kullanım bedeli olup gayrimaddi hak bedeli ödemesi olarak %20 oranında stopaja tabi tutulmalıdır.
Bu itibarla, yurtdışında mukim firmalardan alınan (domain) alan adlarına ilişkin bedeller üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi, bazı domain bedelleri için stopaj tahakkuku yapılarak, muhtasar beyanname ile beyan edilip, stopaj ödenmesi gerekmektedir.
