Ticari şirketlerde araç almak bazı durumlarda avantajlı olabilir ama bu tamamen aracın kullanım amacı, şirketin vergi durumu ve aracın türüne bağlıdır.
Avantajlar
- Vergi Avantajı
- Şirket adına alınan araç için KDV indirimi (binek araçlarda sınırlı(maliyete veya gider kaydı), ticari araçlarda tam) söz konusu olabilir.
- Araç alım giderleri ve amortismanlar kurum kazancından düşülebilir.
- Akaryakıt, bakım, sigorta gibi masraflar da gider yazılabilir.( Binek araçlarda gider kısıtlaması, şirketlerin binek aracı için yaptığı harcamaların belirli bir miktarının şirket masrafı olarak kabul edilmesini ifade ediyor.)
- Finansman Kolaylığı
- Şirket kredisi veya leasing ile daha düşük faiz oranları ve esnek ödeme planları mümkün olabilir.
- Peşin sermaye kullanmadan araç edinilebilir.
- İşletme İmajı ve Operasyonel Kullanım
- Araç işletme faaliyetlerini kolaylaştırır (lojistik, müşteri ziyareti, personel taşımacılığı).
- Kurumsal kimlik için avantaj sağlar (logolu araçlar, filo yönetimi).
Dezavantajlar / Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Binek Araçlarda KDV İndirimi Sınırlı
- Binek otomobillerde KDV İndirim konusu yapılamaz sadece, ticari araçlarda tam KDV indirimi mümkündür. Gerçek usulde vergilendirilen taksi işletmecisi, sürücü kursu ve otomobil kiralama şirketi gibi işletmelerin faaliyetleri ile ilgili satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir. Bu mükelleflerin binek otomobilinin alış belgesinde gösterilen KDV, ait olduğu takvim yılı aşılmamak kaydıyla, ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde, bu araçların fiilen faaliyette kullanılmaya başlanılıp başlanılmadığına bakılmaksızın indirilebilecektir
- Satışta Vergi
- Şirket aktifinde bulunan aracın satışı KDV’ye tabi olur.
- Satış karı da kurum kazancına eklenir.(Burada sabit kıymet yenileme fonu bir avantaj olacaktır kar bu hesaba alınabilir)
- Amortisman Süresi
- Araç alım bedeli bir defada gider yazılamaz, 5 yıl (binek) veya 4 yıl (bazı ticari) amortisman süresine yayılır.
- Özel Kullanım Riski
- Aracın iş dışında kullanımı “örtülü kazanç” veya ek vergi yükümlülüğü doğurabilir.
Genel Öneri:
- Ticari araç (kamyonet, panelvan, minibüs vb.) alımında şirket adına almak genelde çok avantajlıdır.
- Binek araç için ise vergi avantajı sınırlı ama bakım, sigorta, yakıt gibi giderleri düşme imkanı yine vardır.
- Eğer araç hem iş hem özel kullanım için olacaksa, avantaj netleşmeden önce mali müşavirle net rakam hesabı yapmak gerekir.
2025 Araç Gider Kısıtlaması ile İlgili Önemli Noktalar Nelerdir?
Binek oto gider kısıtlaması, her yıl güncellenerek en son ödeme miktarları ve uygulamalarla işletmelerin dikkatine sunuluyor. 2025 yılı için açıklanan araç gider kısıtlamasına dair önemli noktalar şöyle:
- Şirketler, binek araçlar için yaptıkları sigorta, bakım, yakıt gibi masrafların sadece yüzde 70’ini gider olarak gösterebiliyor. Kalan yüzde 30’luk kısmın vergilendirilmesi gerekiyor.
- İkinci el binek araçları alımında iktisap bedeli gider kısıtlaması rakamı, 2 milyon 100 bin olarak açıklanıyor.
- Araç kiralama vergisi hesaplamasında gider indirimi alabilmek için aylık araç kiralama bedelinin KDV hariç 37 bin TL olması gerekiyor. 37 bin TL üstü kiralamalar, gider kısıtlamasına giriyor ve matraha eklenmesi gerekiyor. Şirketler bunun yanında filo kiralama vergi avantajları konusunda da inceleme yaparak maliyetlerini düşürecek kararlar alabilir.
- Binek aracın satın alınması durumunda KDV ve ÖTV indirimi için ikisinin toplamının 990 bin TL’nin altında olması gerekiyor. Binek aracın satın alma bedelinin ÖTV ve KDV’ye eklendiği durumdaysa 2025 yılı için üst limit 2 milyon 100 bin TL olarak açıklanıyor.
- Binek araç alımında gider kısıtlaması için dikkat edilecek bir diğer bilgi şöyle: Amortisman indirimi için üst limitin ÖTV ve KDV hariç 1 milyon 100 bin TL olması şartı bulunuyor.
Binek ve ticari araçta şirket üzerinden alımın rakamsal örnek karşılaştırmasını da yapabiliriz, böylece fark netleşir. Bu karşılaştırma avantajım gerçekten var mı sorusunu net gösterir.
Senaryoda şu varsayımları kullanalım:
- Araç fiyatı (KDV dahil): 1.000.000 TL
- KDV oranı: %20
- Yıllık yakıt + bakım + sigorta masrafı: 100.000 TL
- Kurumlar vergisi: %25
- Amortisman süresi: 5 yıl (binek), 4 yıl (ticari)
- Satış durumunu şimdilik hesap dışında tutuyoruz.
- Binek Araç Şirket Üzerinden Alım
- Araç bedeli KDV hariç: 833.333 TL
- Ödenen KDV: 166.667 TL (Binek araçta KDV indirimi yok maliyete alınabilir gider yazılabilir)
- Amortisman: 833.333 TL ÷ 5 yıl = 166.667 TL/yıl gider
- Yıllık masraf (yakıt + bakım + sigorta): 100.000 TL gider(Gider kısıtlaması ile 70.000 TL gider yazılabilecek)
- Toplam yıllık gider: 236.667 TL
- Vergi avantajı: 236.667 × %25 = 59.166 TL
💡
Sonuç: İlk yıl KDV avantajı, ayrıca her yıl vergi tasarrufu
59.166 TL.
- Ticari Araç Şirket Üzerinden Alım
- Araç bedeli KDV hariç: 833.333 TL
- Ödenen KDV: 166.667 TL (Tamamı indirilebilir)
- Amortisman: 833.333 TL ÷ 4 yıl = 208.333 TL/yıl gider
- Yıllık masraf (yakıt + bakım + sigorta): 100.000 TL gider(Gider kısıtlaması ile 70.000 TL gider yazılabilecek)
- Toplam yıllık gider: 278.333 TL
- Vergi avantajı: 278.333 × %25 = 69.583 TL
💡
Sonuç: İlk yıl KDV avantajı
166.667 TL, ayrıca her yıl vergi tasarrufu
69.583 TL.
Karşılaştırma Tablosu
| Araç Türü |
İlk Yıl KDV Avantajı |
Yıllık Vergi Tasarrufu |
Amortisman Süresi |
| Binek |
83.333 TL |
59.166 TL |
5 yıl |
| Ticari |
166.667 TL |
69.583 TL |
4 yıl |
Özet:
- Ticari araçta KDV avantajı 2 kat, amortisman süresi daha kısa.
- Binek araçta da avantaj var ama daha sınırlı.
- Satışta KDV ödeneceğini unutmamak gerekir.
- Avantaj oranı, aracın fiyatı ve masrafları arttıkça daha da belirginleşir.
Örneğimizden devam edelim
Araç satışında ödenecek vergiyi de ekleyerek yapabiliriz, böylece “baştan sona” kârlılık tablosu çıkar. Bu, karar verirken çok net olur.
Varsayımlar:
- Araç 4 yıl sonunda satılıyor.
- Satış fiyatı (KDV hariç): 500.000 TL
- KDV oranı: %20
- Yıllık yakıt + bakım + sigorta: 100.000 TL
- Kurumlar vergisi: %25
- Amortisman: Binek 5 yıl, Ticari 4 yıl.
- Binek Araç – Satış Dahil Hesap
Satış:
- Satış bedeli (KDV hariç): 500.000 TL
- KDV: 100.000 TL (devlete ödenecek)
- Defter değeri (4. yıl sonunda): 833.333 − 666.668 = 166.665 TL
- Satış kazancı: 500.000 − 166.665 = 333.335 TL (kurum kazancına eklenir → %25 vergi = 83.334 TL)
Net Etki:
- İlk yıl KDV avantajı: 333 TL
- 4 yılda masraflardan vergi avantajı: (400.000 + 666.668) × %25 = 266.667 TL
- Satışta KDV ödemesi: −100.000 TL
- Satış karı vergisi: −83.334 TL(Bu vergi üç yıl süreyle sabit kıymet yenileme fonunda tutulup yeni araç alınca amortismanından düşülebilir araç alınmaz ise 3. Yılın sonunda gelire eklenebilir)
Toplam Net Avantaj: 166.666 TL
- Ticari Araç – Satış Dahil Hesap
Masraflar:
- 4 yıl boyunca yakıt + bakım + sigorta = 400.000 TL gider
Satış:
- Satış bedeli (KDV hariç): 500.000 TL
- KDV: 100.000 TL (devlete ödenecek)
- Defter değeri (4. yıl sonunda): 0 TL (tam amorti edildi)
- Satış kazancı: 500.000 TL (kurum kazancına eklenir → %25 vergi = 125.000 TL)
Net Etki:
- İlk yıl KDV avantajı: 166.667 TL
- 4 yılda masraflardan vergi avantajı: (400.000 + 833.333) × %25 = 308.333 TL
- Satışta KDV ödemesi: −100.000 TL
- Satış karı vergisi: −125.000 TL (Bu vergi üç yıl süreyle sabit kıymet yenileme fonunda tutulup yeni araç alınca amortismanından düşülebilir araç alınmaz ise 3. Yılın sonunda gelire eklenebilir)
Toplam Net Avantaj: 250.000 TL
Sonuç Tablosu
| Araç Türü |
Toplam Net Avantaj (4 yıl) |
| Binek |
166.666 TL |
| Ticari |
250.000 TL |
İkinci El Ticari Araç Alımı
İkinci el ticari araçların ÖTV’si olmadığından bu kalem ortadan kalkacaktır. Sıfır ticariler ile benzer şekilde KDV’yi indirim konusu yapabilir, MTV’yi gider gösterebilirsiniz. 5 yaşından küçük bir araç ise amortismana da kaydedebilirsiniz. Aşağıdaki tabloda konunun özeti daha net anlaşılabilir:
| ARAÇ DURUMU |
KDV |
ÖTV |
MTV |
AMORTİSMAN |
| SIFIR |
BİNEK |
GİDER |
GİDER |
GİDER YAZILMAZ |
AMORTİSMAN GİDERİ İNDİRİLİR |
| İKİNCİ EL |
TİCARİ |
İNDİRİLİR |
– |
GİDER |
AMORTİSMAN GİDERİ İNDİRİLİR |
| SIFIR |
TİCARİ |
İNDİRİLİR |
GİDER |
GİDER |
AMORTİSMAN GİDERİ İNDİRİLİR |
| İKİNCİ EL |
BİNEK |
GİDER |
– |
GİDER YAZILMAZ |
AMORTİSMAN GİDERİ İNDİRİLİR |
Vergilendirme süreçleri şirket türüne göre de değişiklik gösterir. Yukarıdaki anlatılanlar anonim, limited şirket üzerine araba alma işlemlerinde geçerlidir. Gerçek kişi niteliği taşıyan şahıs firmaları ile sermaye şirketi olan ve tüzel kişilik sıfatına sahip anonim, limited gibi şirket türlerinde farklı prosedürler uygulanır.
Yorum:
- Ticari araçta avantaj binek araca göre yaklaşık %50 daha fazla.
- Satışta KDV ve satış kazancı vergisi avantajı düşürse de, ticari araçlar KDV indirimi ve amortisman süresi sayesinde önde.
- Eğer araç hem iş hem şahsi kullanılacaksa, binek araçta özel kullanım riski nedeniyle vergi dairesi ek vergi çıkarabilir.
Şahıs Firması Adına Mı Yoksa Şirket Adına Mı Yapılması Daha Avantajlıdır?
Sorunun yanıtı, kullanım amacı, vergi durumu, gider gösterme ihtiyacı ve faaliyet türü gibi birçok etkene bağlıdır. Aşağıda her iki seçeneğin avantajlarını ve dezavantajlarını özetliyorum:
- Şirket Adına Araç Alımı (Limited / Anonim Şirket)
Avantajlar:
- KDV ve ÖTV indirimi mümkündür (aracın türüne göre binek ise indirilemez Ticari ise KDV İndirilir).
- Araç giderleri (yakıt, bakım, sigorta, MTV vs.) şirket gideri olarak gösterilebilir.
- Araç amortismana tabi tutulur, bu da yıllık vergi matrahını azaltır.
- Eğer araç ticari amaçlı kullanılıyorsa (örn. nakliye, servis, vs.) tam KDV indirimi sağlanabilir.
- Ticari kredi ve leasing imkanları daha geniştir.
- Araç satışında bir satış karı var ise sabit kıymet yenileme fonunda 3 yıl tutulabilir yeni araç alınırsa onun amortismanından düşülür alınmazsa kara ilave edilir
Dezavantajlar:
- Aracın satışı durumunda şirket gelirine eklenir ve KDV doğar.
- Şirketten aracı şahsi kullanmak vergisel risk yaratabilir (örneğin transfer fiyatlandırması, örtülü kazanç dağıtımı vs.).
- Limited/anonim şirketlerde bazı işlemler muhasebe ve noter açısından daha maliyetli olabilir.
- Şirketler, binek araçlar için yaptıkları sigorta, bakım, yakıt gibi masrafların sadece yüzde 70’ini gider olarak gösterebiliyor. Kalan yüzde 30’luk kısmın vergilendirilmesi gerekiyor.
- Şahıs Firması Adına Araç Alımı
Avantajlar:
- Giderler yine işletme gideri olarak gösterilebilir (faaliyetinize bağlı olarak).
- Şahıs firmalarında işlem maliyetleri (kurulum, muhasebe, noter vs.) genelde daha düşüktür.
- Varlıklar üzerindeki kontrol daha basittir, kar payı dağıtımı gibi işlemler yoktur.
- Aracı işletme dışına çıkarmak (örneğin şahsi kullanım için) daha esnektir.
Dezavantajlar:
- KDV ve ÖTV avantajları, şirket araçlarında olduğu kadar güçlü olmayabilir.
- Tüzel kişilik olmadığı için bazı leasing ve ticari finansman avantajlarından sınırlı faydalanılır.
- Şahıs firmalarında vergi dilimi, gelir arttıkça yükselebilir (%15 – %40 arası), bu da toplam vergi yükünü artırabilir.
- Araç satışında değer artışı hemen matraha eklenir ve üzerinden vergi ödenir.
Ne Zaman Hangisi Daha Avantajlı?
| Durum |
Tercih Edilmesi Gereken |
| Aracı ticari amaçla aktif kullanacaksanız (servis, taşıma vb.) |
Şirket (Ltd/A.Ş.) |
| Küçük çaplı bir işletmeyseniz ve basitlik istiyorsanız |
Şahıs firması |
| Vergi avantajı (KDV, amortisman) önceliğinizse |
Şirket |
| Aracı kişisel de kullanacaksanız ve esneklik istiyorsanız |
Şahıs firması |
Ekstra Tavsiyeler:
- Araç tipi (binek mi, ticari mi?) bu avantajları etkiler. Ticari araçlarda gider ve KDV avantajı daha fazladır.
- Aracın leasing ile mi, peşin mi alınacağı da önemli. Leasing genelde tüzel kişiler için daha uygundur.
- Danışmanlık alın Bu konuda mutlaka Mali müşavirinizden danışmanlık alın
Dr. Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı
