Herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; Bağkur’dan (4B) emekli olurken yüksek maaş almak için bazı stratejik adımlar atmak gerekir. Bağkur emekli maaşı, prim ödeme gün sayısı, prime esas kazanç (yani bildirilen gelir) ve prim ödeme düzenliliği gibi kriterlere göre hesaplanır. Bağ-Kur’da 24 basamaklı gelir tablosu bulunmaktadır. En düşük basamak 1, en yüksek basamak ise 24 dür. Bağ-Kur sigortalısı olacaklar ilk girişte 1 ile 12. basamaktan birini, sigortalılığın başladığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde seçebilirler. 3 ay içerisinde basamak seçimi yapılmazsa 1 inci basamak seçilmiş sayılır. İlk 12 basamakta her bir basamak için bekleme süresi 1 yıl olup, basamak yükseltilmesi isteğe bakılmaksızın kendiliğinden kurum tarafından yapılır. 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu ve 2926 sayılı Tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa tabi sigortalılar bulunduğu 1–12 basamaklar arasında bir yılını doldurunca bir üst basamağın primini ve basamak yükseltme farkını kendiliğinden yatırmalıdır. 12’den sonra 13. basamakta bekleme süresi 1 yıldır. Basamak yükseltmek için, yazılı talep tarihinden itibaren borcunun bulunması gerekir. 13 ile 24 üncü basamaklar arası her bir basamak için bekleme süresi 2 yıl olup, 13 üncü basamaktan itibaren basamak yükseltilmesi için sigortalının yazılı talepte bulunması ve talep tarihinden önceki ayın sonu itibariyle prim ve diğer borçlarını ödemiş olması gerekmektedir.
Basit bir anlatımla, emekli aylığı; “ortalama aylık kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımı” şeklinde hesaplanıyor. Bağkur primleri, asgari kazanç ve azami kazanç arasında değişen tutarlara göre ödenir. Eğer siz en düşük kazançtan prim ödüyorsanız, emekli maaşınız da düşük olur. Bağkur’da emeklilik için gereken prim gün sayısı: Prim gününüz arttıkça, emekli maaşınız da artar. Ancak, belli bir noktadan sonra artış marjinal olarak düşer. Yani 9000 günü geçince maaş artışı sınırlı olur. Mevcut yasal şartlar çerçevesinde maksimum prim gün sayısına ulaşmak (örneğin erkekler için 9000 gün) fayda sağlar. Gün sayısı arttıkça maaşınız da artar, özellikle prim düzeyi yüksek olduğunda fark daha belirgin olur. Askerlik, doğum, yurtdışı borçlanması gibi durumlarda yapılan borçlanmalar genellikle asgari ücretten yapılır ve maaşı çok fazla yükseltmez. Ancak prim gününü tamamlamaya yönelikse elbette faydalıdır. Zaman zaman çıkan prim yapılandırmaları veya hizmet birleştirme yasaları ile eksik günleri uygun şekilde tamamlayabilir veya geçmiş borçları kapatarak daha düzenli prim geçmişi oluşturabilirsiniz. Bu da emekli maaşını olumlu etkiler. Eğer SSK (4A) döneminiz varsa ve özellikle son 7 yılınız SSK’da geçmişse, SSK’dan emekli olma hakkınız doğabilir. Çünkü SSK emekli aylıkları genelde daha avantajlı olabiliyor. Bu nedenle “hangi statüden emekli olacağınız” kararını prim ödemelerinizi yönlendirerek etkileyebilirsiniz Eğer yaşınız gelmiş ama prim ödemeye devam edebiliyorsanız, birkaç yıl daha yüksek primle ödeme yapmak emekli maaşınızı artırabilir.
Ortalama aylık kazanç; sigortalı olduğunuz sürece, üzerinden prim ödenen kazanç (Seçtiğiniz basamağa göre ödediğiniz prim) tutarı toplamının, toplam prim gün sayısına bölünmesi ile bulunuyor. Aylık bağlama oranı ise, toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak hesaplanıyor.
Eğer maddi olarak imkanınız varsa, primlerinizi tavan sınırına yakın tutarak ödemek emekli maaşınızı ciddi oranda yükseltir.
(01.10.2008 sonrası sigortalı olan herkes için bu geçerli)
Gecikmeler, yapılandırmalar ya da ara verilmiş dönemler olursa bu durum geçmiş prim ücretlerinin değerlemesi gibi kayıplara neden olabilir. Emekli maaşına esas kazanç geçmişi daha dengeli ve yüksek olmalıdır.
Askerlik, doğum, yurt dışı gibi borçlanma hakları kullanılırken, mümkünse yüksek kazanç (ve yüksek prim esas kazanç) üzerinden borçlanmaya çalışın. Ancak çoğu borçlanma türü asgari ücret üzerinden yapılabiliyor, bu yüzden etkisi sınırlı olabilir.
Yapılması Gereken
Açıklama
Yüksek kazançtan prim ödeyin
Prime esas kazancı artırın.
Gün sayısını tamamlayın
9000 güne yaklaşın, ama sonrası sınırlı etki eder.
Primleri düzenli ödeyin
Gecikme ve yapılandırma olmaması avantaj sağlar.
Hizmet birleştirmesi stratejisini iyi kurun
Son 7 yıl kuralına dikkat edin.
Yüksek kazançtan borçlanma mümkünse yapın
Genelde asgari ücret üzerinden olur, ama dikkatli olun.
Benzer Yazılar
Bağkur’dan Yüksek Maaş Almak İçin Ne Yapmalı?2025 Güncellemeleriyle
Kimler BAĞKUR’lu Sınıfına Dahildir ?
Basamak Seçimi ve Yükseltme İşlemleri
BAĞKUR’dan Yüksek Emekli Maaşı Almak İçin Ne Yapmalı?
BAĞKUR’dan Yüksek Emekli Maaşı Almak İçin stratejiler
Özet: Bağkur’dan yüksek maaş almak için…
Dr. Nevzat Erdağ Vergi, Sosyal Güvenlik ve İş Hukuku Uzmanı





